Stimuleringsprogramma lokale coalities Kansrijke Start

Er is al veel geïnvesteerd om de babysterfte in Nederland omlaag te brengen. Gelukkig gaat het met de meeste baby’s dan ook goed bij de geboorte. Maar nog te veel kinderen hebben geen goede start. Om ieder kind een kansrijke start te geven is een samenhangende aanpak nodig met verschillende partijen. Het stimuleringsprogramma lokale coalities Kansrijke Start ondersteunt gemeenten bij het bouwen of versterken van lokale en/of regionale coalities, om tot een gezamenlijke aanpak te komen rond de eerste 1000 dagen van kinderen (de periode van -9 maanden t/m 2 jaar). Dé periode die van groot belang is voor de gezondheid en ontwikkeling in de rest van het leven.

Moustapha Baba

Hanneke van Zoest

Wendi van Helden

Dr. Krista Okma

Nieuw: Voorbeeldtekst voor in lokale coalitieakkoorden

Wil jij Kansrijke Start in jouw coalitieakkoord vastleggen? Dan kun je deze voorbeeldtekst gebruiken.

Ieder kind verdient de best mogelijke start van zijn of haar leven. De eerste 1000 dagen van preconceptie tot 2 jaar blijken niet alleen bepalend voor een gezonde groei en ontwikkeling in de buik,¹ maar ook voor de kansen op een optimale ontplooiing op latere leeftijd.² Juist omdat de ontwikkeling van een kind in die periode razendsnel gaat, is het van fundamenteel belang dat deze goed verloopt: er is maar één kans op een goede start. Als de ontwikkeling niet goed gaat, moet een kind de rest van zijn of haar leven knokken om met die achterstand om te gaan. Het beïnvloedt de kansen binnen het onderwijs en op de arbeidsmarkt, en daarmee ook op generaties die volgen.

Een goede start voor ieder kind is de ultieme vorm van preventie en zorgt voor gezondere inwoners die zich kunnen ontwikkelen tot zelfredzame burgers. Daarom versterken we (of bouwen we voort op) de lokale coalitie Kansrijke Start. We investeren in goede samenwerkingsafspraken tussen alle betrokkenen van geboortezorg tot sociaal domein om gezinnen in een kwetsbare situatie optimaal te ondersteunen gedurende de eerste 1000 dagen van een kind. En we leggen de noodzakelijke verbinding met thema’s als armoede, stress, gezondheidsverschillen, voeding en voor- en vroegschoolse educatie.

In totaal doen 275 gemeenten mee aan de impuls Kansrijke Start. Zij kunnen gebruik maken van de ondersteuning van de adviseurs van Pharos. Op aanvraag komen adviseurs bij jou in de gemeente langs om mee te denken bij het opbouwen of versterken van een lokale coalitie.

Contact met Pharos – Kansrijke Start

Meerjarendoel

Het hoofddoel van het stimuleringsprogramma is het ondersteunen van gemeenten bij het bouwen dan wel versterken van lokale coalities, en het delen van kennis rondom de eerste 1000 dagen van kinderen. Zo proberen we de samenwerking tussen het medische en sociale domein te verbeteren, voor betere zorg en ondersteuning van kwetsbare gezinnen.

Waarom dit programma?

Ieder kind verdient de best mogelijke start. Dat is het uitgangspunt van het actieprogramma Kansrijke Start van het ministerie van VWS. Hoewel we in Nederland een goed functionerende geboortezorg hebben, zijn er verschillen in de kans op zo’n goede start van het leven. Er is steeds meer kennis over de grote invloed van de eerste 1000 dagen van een kind op de gezondheid in de rest van het leven. Een kind dat in de eerste ‘vormende’ fase bloot staat aan risicofactoren heeft een grotere kans op fysieke en psychische problemen op latere leeftijd (onder andere suikerziekte, hart- en vaatziekte en overgewicht).

Kortom: deze eerste fase is van invloed op een gezonde ontwikkeling en het al dan niet ontstaan van gezondheidsachterstanden. De grote uitdaging is het vergroten van de kans op een gezonde start bij kinderen die geboren worden in een kwetsbare situatie. Het gaat daarbij niet alleen om medische of verloskundige risico’s, maar juist ook om risico’s bij ouders die stress met zich meebrengen zoals huiselijk geweld, verslaving, schulden of armoede. Ook de omgeving waarin het kind geboren wordt is van invloed; denk hierbij aan zaken als huisvesting, geluidsoverlast, criminaliteit en werkloosheid. Omdat vele partijen betrokken zijn bij ouders en kinderen in deze fase is samenwerking rond de eerste 1000 dagen zo belangrijk.

Wat is een lokale coalitie Kansrijke Start?

Een lokale coalitie Kansrijke Start is een samenwerking tussen betrokken professionals uit het sociale domein (o.a. jeugdgezondheidszorg, welzijn, schuldhulpverlening, werk & inkomen en huisvesting) en professionals uit het medische domein (o.a. verloskundigen, gynaecologen en kraamzorg, huisartsen en de volwassenen GGZ). De lokale coalitie maakt gezamenlijke afspraken over het eerder bereiken van kwetsbare ouders, over signalering, doorverwijzing en over hoe begeleiding rond kwetsbare gezinnen voor en tijdens de zwangerschap en na de geboorte, verbeterd kan worden. Centraal hierbij staan de wensen en behoeften van ervaringsdeskundigen.

Hoe ondersteunen wij gemeenten?

Met dit stimuleringsprogramma ondersteunen we gemeenten bij het bouwen dan wel versterken van lokale samenwerkingen – ofwel coalities – voor de zorg en ondersteuning rond de eerste 1000 dagen van een kind. Het gaat hierbij om samenwerkingen tussen het medische en het sociale domein.

Medische domein:	Sociale domein:
Jeugdgezondheidszorg	Jeugdgezondheidszorg
Verloskundigen	Welzijn
Gynaecologen	Schuldhulpverlening
Kraamzorg	Werk & inkomen
Huisartsen	Huisvesting
Volwassen GGZ

Gemeenten die meedoen aan de impulsregeling Kansrijke Start vanuit het Rijk, kunnen gebruik maken van onze ondersteuning. Op aanvraag komen onze adviseurs bij jullie langs in de gemeente en gaan met jullie in gesprek over het opbouwen of versterken van een lokale coalitie.

Onze experts kunnen samen met jullie onder andere de lokale feiten en cijfers analyseren en de balans opmaken van de huidige situatie in je gemeente. Zij kunnen meedenken over passende doelen en vervolgacties, en/of helpen bij het organiseren van een lokale bijeenkomst met alle partners die meedoen aan de lokale of regionale coalitie.

Wil je meer weten over hoe Pharos jouw gemeente kan ondersteunen? Lees dan de folder Stimuleringsprogramma lokale coalities Kansrijke Start.

Op 28 juni organiseerde het programma Kansrijke Start een webinar

Meer informatie

Het stimuleringsprogramma lokale coalities Kansrijke Start is onderdeel van het actieprogramma Kansrijke Start van het ministerie van VWS en werkt nauw samen met het College Perinatale Zorg (CPZ).

Andere samenwerkingspartners bij dit programma zijn:

GGD GHOR Nederland, Nederlands Jeugd Instituut (NCJ), TNO, Andersson Elffix Felix (AEF), Programma Sociaal Domein (traject gezondheidsverschillen), Healthy Pregnancy 4 All (ErasmusMC) en de Pharos programma’s Gezond Opgroeien en GezondIn.