Inzetten op twee sporen

Rekening houden met beperkte vaardigheden vraagt enerzijds om het versterken van vaardigheden zoals lezen en schrijven en de preventie en aanpak van laaggeletterdheid, maar ook om het toegankelijker en begrijpelijker maken van preventie en zorg, ondersteuning en regelingen en informatie van (gemeentelijke)diensten.

Mogelijkheden, tools en informatie

Bewustwording en kennis

• Werk met coalitiepartners  aan de bewustwording, herkenning en het bespreken van laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden. Deel  de initiatieven en activiteiten in de wijk of gemeente  en bespreek of en hoe zij (aanstaande) ouders motiveren deel te nemen. Faciliteer daarvoor kennisoverdracht en deskundigheidsbevordering bijvoorbeeld via de E-learnings of trainingen van Stichting Lezen & Schrijven en de trainingen Effectief communiceren in de zorg.

Begrijpelijke communicatie

• Besteed binnen Kansrijke Start aandacht aan begrijpelijke communicatie, zowel mondeling als schriftelijk, bij communicatie over geboortezorg, kraamzorg, gezond zwanger worden, ouderschap, ondersteuning en hulp voor (aanstaande) ouders. Er zijn verschillende tips en tools voor begrijpelijke communicatie, zoals de video van KNOV: ‘Hoe werkt de geboortezorg in Nederland?’, en ook op de websites van Pharos en Stichting Lezen en Schrijven vind je meer informatie.
• Gebruik in gesprekken begrijpelijk beeldmateriaal ter ondersteuning van uitleg en adviezen. Pharos heeft met partners beeldmateriaal ontwikkeld rond zwangerschap, gezond opgroeien en opvoeden, stoppen met roken en het coronavirus (algemeen en specifiek gericht op zwangeren).
• Houd rekening met mensen die de Nederlandse taal niet voldoende machtig zijn. Denk aan beschikbaarheid van informatie in verschillende talen, het inzetten van een tolk via de tolkentelefoon of, in het geval van statushouders, een sleutelpersoon.
• Test altijd met een lezersdoelgroep of de eindgebruiker de informatie begrijpt. Neem bij websites ook de navigatie mee. Dat kan bijvoorbeeld via een ROC/taalonderwijs.

Toegankelijkheid en extra ondersteuning

• Stimuleer zorgpartners door online de test ‘Hoe begrijpelijk is mijn gezondheidsorganisatie voor iedereen?’ te doen. Deze test geeft een beeld van hoe ‘gezondheidsvaardig’ hun  organisatie is. En hoe zij ervoor zorgen dat iedereen hun informatie over gezondheid kan vinden, begrijpen en gebruiken. Samen met inwoners en/of Taalambassadeurs kunnen (zorg)professionals het gebouw doorlopen en de zogenaamde praktijkcheck doen op toegankelijkheid van de praktijk of het gebouw.
• Zorg voor extra (persoonlijke) ondersteuning bij bijvoorbeeld het aanvragen van voorzieningen of ondersteuning. Kijk hierbij ter inspiratie naar het voorbeeld uit Zeist, waar verloskundigen en het Centrum voor Jeugd en Gezin met vrijwilligers van Samen Oplopen de drempel voor kwetsbare moeders verlagen.

Begrijpelijke vragenlijsten

• Bedenk dat het invullen van (digitale) vragenlijsten voor veel mensen te ingewikkeld is. Gebruik de test Vragenlijst en kijk of de vragenlijst geschikt is voor iedereen of dat aanpassingen nodig zijn. Kijk ook hier voor meer informatie over het doen van inclusief onderzoek.

Aandacht voor laaggeletterdheid in het gezin

• Besteed aandacht aan het belang van (voor)lezen, ook bij hele jonge kinderen. Ouders spelen hierbij een belangrijke rol. Wees bewust van signalen van ouders die moeite hebben met taal. Zij zullen hun kinderen niet kunnen voorlezen en hebben moeite hun kinderen te begeleiden bij het huiswerk. Kijk voor meer informatie bij Stichting Lezen & Schrijven.
• Zoek aansluiting bij programma’s en initiatieven rond taal en taalachterstanden – ook met betrekking tot jonge kinderen – in de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan initiatieven van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE), JGZ, kraamzorg en Voorleesexpress.

Nog vragen?

Heb je na het lezen van dit document nog vragen over het bouwen en versterken van lokale coalities Kansrijke Start? Neem dan gerust per mail contact op met de Pharos adviseurs via Kansrijkestart@pharos.nl.

Gezamenlijk werken we aan tijdige en passende ondersteuning voor (aanstaande) zwangeren en jonge ouders in een kwetsbare situatie en een kansrijke start voor meer kinderen.