Datum

Open brief: “Alles op alles om te voorkomen dat mensen ziek worden door armoede”

Datum

Iedereen in Nederland moet een gelijke kans hebben op een zo gezond mogelijk leven. “Daarom moet de ‘bestaanszekerheid’ worden gegarandeerd. Een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheid tot gezond eten, onderwijs en veilig werken en wonen.”

Dit staat in de open brief aan het kabinet van artsenfederatie KNMG en ruim zeventig andere organisaties, waaronder Pharos. De brief wordt aangeboden aan minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid.

Bestaanszekerheid is een belangrijke sleutel tot de oplossing

Het is dweilen met de kraan open, vinden de ondertekenaars. Veel artsen hebben nu het gevoel dat ze vooral aan symptoombestrijding doen. Ze schrijven slaappillen voor aan mensen die wakker liggen omdat hun baan op de tocht staat. Een kind met astma veroorzaakt door een schimmelig huis, krijgt een puffer.

Armoede maakt ziek

Armoede heeft een schadelijk effect op de gezondheid van mensen. Mensen kunnen de boodschappen en de energierekening niet meer betalen en gaan uit angst voor een hoge rekening niet meer naar een dokter of tandarts. Ook besteden mensen minder geld uit aan gezond eten en krijgen ze te maken met langdurige stress, wat ingrijpende gevolgen heeft voor hun gezondheid. 

Sociaaleconomische gezondheidsverschillen

De ondertekenaars pleiten voor onmiddellijke actie. Mannen met een laag inkomen leven ± 8,2 jaar korter. Bij vrouwen is dat ± 6,7 jaar. Ook leven ze gemiddeld 15 jaar in minder goed ervaren gezondheid. De gezondheidsverschillen tussen mensen nemen niet af, maar juist toe. Dat is onaanvaardbaar.

Gelijke kansen op een gezond leven: 4 actiepunten

Iedereen in Nederland verdient een kans op een zo gezond mogelijk leven, ongeacht in welke stad of wijk je wordt geboren, naar welke school je bent gegaan of wat je inkomen is. De ondertekenaars roepen minister Schouten van Armoedebeleid en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid op om:

  1. In te zetten op structurele verbetering van de bestaanszekerheid van mensen en het recht hierop wettelijk te borgen. We hebben het dan over een stabiel en voldoende besteedbaar inkomen en de mogelijkheden tot gezond eten, onderwijs, gezond en veilig wonen en werken.
  2. Beleid te ontwikkelen met ervaringsdeskundigen. We moeten niet oordelen over de keuzes die mensen maken vanuit armoede, maar de vraag stellen waarom ze die keuze maken. Kijk lokaal wat er nodig is en ga gezamenlijk aan de slag in de wijk. Hiermee brengen we ook de menselijke maat terug en het zo nodige vertrouwen in de overheid.
  3. Mee te werken aan de structurele verbetering van de gezondheid van de burger en dit te borgen. Daarvoor moeten lange termijn gezondheidsdoelen wettelijk worden verankerd zodat de urgentie om deze doelen te bereiken breed wordt gevoeld en opgevolgd.
  4. Toezicht op naleving van deze doelen departement-onafhankelijk in te richten. Er zijn langdurige (dit gaat over decennia) en integrale oplossingen nodig, waarbij de kans op een gezond leven wordt verankerd in beleid op ieder niveau. De gezondheidsproblematiek kan niet geïsoleerd aangepakt worden. Om te voorkomen dat mensen ziek worden, is het van belang dat de gezondheid van de burger uitgangspunt is bij elk beleid: Health in all policies. Er moet een beoordeling worden gemaakt over wat de impact op de gezondheid van de burger is, ongeacht door welk departement of decentrale overheid het beleid wordt gemaakt.

Ondertekenaars

René Héman,                   Voorzitter artsenfederatie KNMG, mede namens:

Janny Bakker-KleinVoorzitter RvB Movisie
Leo BisschopsVoorzitter KBO-Brabant en vertegenwoordiger Senioren Netwerk
Maurice van den BoschBestuursvoorzitter OLVG
Lea BouwmeesterVoorzitter Federatie voor Gezondheid
Lex BurdorfHoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg (Erasmus MC)
Jet BussemakerVoorzitter Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, Hoogleraar ‘Wetenschap, beleid en maatschappelijke impact, in het bijzonder in de zorg’ (LUMC, Universiteit van Leiden)
Bianca BuurmanVoorzitter Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN)
Ton CoenenAlgemeen directeur GGD GHOR Nederland
Erik DannenbergVoorzitter Divosa, vereniging van gemeentelijke directeuren en leidinggevenden in het sociaal domein
Otwin van DijkBurgemeester Gemeente Oude IJsselstreek
Leonard GelukAlgemeen directeur Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)
Carla van GilsDirecteur KWF Kankerbestrijding, voorzitter Gezondheidsfondsen voor Rookvrij
Ien van de GoorBijzonder hoogleraar Publieke gezondheid en preventie, Tranzo (Tilburg University)
Louise Gunning-SchepersOud-hoogleraar Sociale Geneeskunde UvA
Boris van der HamVoorzitter Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland
Patricia HeijdenrijkDirecteur bestuurder Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen
Bert van der HoekVoorzitter RvB Trimbos Instituut
Nic van HolsteinVoorzitter Vakcentrale voor Professionals (VCP)
Ale HoutsmaVoorzitter RvB Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
Igor IvakicDirecteur Stichting Nederland Centrum Jeugdgezondheid
Kitty JongVicevoorzitter FNV
Marian KaljouwVoorzitter RvB Nederlandse Zorgautoriteit
Marenne van KempenVoorzitter Associatie Wijkteams
John KerstensVoorzitter Koepel Gepensioneerden
Marleen Kraaij-DirkzwagerArts Maatschappij + Gezondheid, lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
Jan KremerHoogleraar zorg en samenleving (Radboudumc)
Bertine LahuisVoorzitter van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
Marcel LeviVoorzitter Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Janouke van MeerveldVoorzitter Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS)
Leon MeijerWethouder gemeente Ede
Ad MelkertVoorzitter Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ)
Thijs MerkxVoorzitter RvB Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)
Jochen MierauHoogleraar Economie van de Volksgezondheid (RUG/UMCG) en Wetenschappelijk Directeur Lifelines
Maria van den MuijsenberghHuisarts en hoogleraar gezondheidsverschillen en persoonsgerichte integrale eerstelijnszorg Radboudumc en Pharos
Henk NiesBijzonder hoogleraar Organisatie en beleid van zorg, (VU)
Robin PeetersVoorzitter van de Nederlandse Internisten Vereniging, Mede-oprichter Gezondheidskloof.nl, Co-voorzitter Preventie Netwerk Federatie Medisch Specialisten
Ruth PeetoomVoorzitter de Nederlandse ggz
Thomas PlochgDirecteur Federatie voor Gezondheid
Martin PragtErvaringsdeskundige armoede en sociale uitsluiting, Sterk uit Armoede
Menno ReijneveldVoorzitter Interuniversitair overleg sociale geneeskunde (IOSG), hoogleraar UMCG/RUG, arts Maatschappij + Gezondheid
Ingrid RepDirecteur KBO-PCOB
Sophie de RooijVoorzitter RvB Ziekenhuis Amstelland
André RouvoetVoorzitter GGD GHOR Nederland
Karen van RuitenDirecteur Instituut Positieve Gezondheid
Michael RutgersNamens Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, Samenwerkende Gezondheidsfondsen en Longfonds
Shakib SanaLHV-ambassadeur Rotterdam, medeoprichter gezondheidskloof
Michel van SchaikDirecteur Gezondheidszorg, Rabobank
Onno van SchayckHoogleraar preventieve geneeskunde (Maastricht University)
Floortje ScheepersVoorzitter kwaliteitsraad ZiN, hoogleraar innovatie in de GGZ, lid van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
Eric ScheppinkRaad van Bestuur Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG)
Anneke SipkensDirecteur-bestuurder ANBO
Hans SnijderDirecteur Hartstichting
Jaap van der SpekVicevoorzitter Koepel Gepensioneerden
Lex StaalDirecteur-bestuurder Sociaal Werk Nederland
Karien StronksHoogleraar public health (Amsterdam UMC/Universiteit van Amsterdam)
Jacqueline TimmermansBestuurder HIKOS
Brigit ToebesHoogleraar Gezondheidsrecht in Internationaal Perspectief (RUG), wetenschappelijk directeur Aletta Jacobs School of Public Health
Leon van den ToornVoorzitter Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT). Co-voorzitter van het Netwerk Preventie van de Federatie Medisch Specialisten
Dianda VeldmanDirecteur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland
Edwin VelzelCEO PGGM
Joram van VelzenVoorzitter Landelijke studentenvakbond
Carl VerheijenDirecteur kennis en innovatie Noaber foundation
Marjo Vissers-KuijpersVoorzitter Raad van Bestuur Coöperatie VGZ UA
Christine de Vries-de WinterDirecteur Academie Gezondheid en Vitaliteit, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Voorzitter Sectoraal Advies College, Hogere Gezondheidszorg Opleidingen, Vereniging Hogescholen
Gerrit van der WalOud-inspecteur-generaal gezondheidszorg, oud-huisarts, emeritus-hoogleraar sociale geneeskunde
Ruben WenselaarVoorzitter InEen
Anneke WesterlakenVoorzitter ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties
Lode WigersmaOud-directeur KNMG
Sjaak WijmaVoorzitter Zorginstituut Nederland
Guido van WoerkomVoorzitter KNGF, raadslid SER, Lid Algemeen Bestuur VNO/NCW
Bram WouterseUniversitair docent EUR/ESHPM
Anneke van Zanen-NiebergVoorzitter van NOC*NSF
Naar boven