Pharos aan de informateur: ‘Verkleinen gezondheidsverschillen begint bij eerlijk beleid’
Niet iedereen in Nederland heeft gelijke kansen op een gezond leven. Factoren zoals inkomen, opleiding, taalvaardigheid en sociale positie bepalen nog steeds in sterke mate hoe gezond iemand is – en hoe oud diegene wordt. Mensen met een laag inkomen leven gemiddeld acht jaar korter dan mensen met een hoog inkomen, en zelfs 21 jaar korter in goed ervaren gezondheid.
Dat moet en kan anders, stelt Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen. In een brief aan de informateur roept Pharos de onderhandelaars op om gezondheid als brede maatschappelijke verantwoordelijkheid te erkennen en ongelijkheid structureel aan te pakken. Hoewel dit thema nog niet op de onderhandelingstafel ligt, vindt Pharos het van groot belang voor de ontwikkeling van een eerlijk, toekomstbestendig en breed gedragen regeringsbeleid.
“Gezondheidsverschillen zijn niet het gevolg van individuele keuzes, maar van omstandigheden waarin mensen leven. Eerlijk beleid begint bij het verkleinen van die structurele verschillen – tussen buurten, inkomens en kansen.”
Wendela Hingst, interim-directeur van Pharos.
Vijf routes naar gelijke kansen op gezondheid
Pharos reikt de informateur en het toekomstige kabinet vijf oplossingsroutes aan om structurele ongelijkheid te verkleinen:
- Integreer gezondheid in al het beleid
Gezondheid wordt voor een groot deel bepaald buiten de zorg. Daarom pleit Pharos voor health equity in all policies – een systematische toets op de impact van beleid op gezondheid en gezondheidsverschillen, ook bij onderwijs, werk, wonen en ruimtelijke ordening. - Investeer in een gezonde start
Een goede start in de eerste 1.000 dagen van het leven is cruciaal. Pharos vraagt om structurele steun voor programma’s als Kansrijke Start, inclusief duurzame financiering voor gemeenten en GGD’en. - Maak digitalisering toegankelijk voor iedereen
Digitale zorg werkt pas als iedereen mee kan doen. Dat vraagt om begrijpelijke, gebruiksvriendelijke en betaalbare toepassingen, ontwikkeld samen met de gebruiker. - Versterk de wijk als fundament voor gezondheid
Gezonde buurten ontstaan waar bewoners zich gezien en gehoord voelen. Investeer in sociale cohesie en geef gemeenten ruimte om samen met inwoners lokaal maatwerk te leveren. - Vergroot bewustzijn van diversiteit in de zorg
Inclusieve zorg vraagt om professionals die verschillen herkennen en erkennen. Pharos pleit voor meer aandacht voor diversiteit, discriminatie en bias in medische opleidingen en bijscholing.
Het terugdringen van gezondheidsverschillen is niet alleen een morele plicht, maar ook economisch verstandig, stelt Pharos. “Een eerlijker verdeling van gezondheid verlaagt de druk op de zorg en versterkt de samenleving als geheel,”.
Pharos denkt graag mee met het nieuwe kabinet over concrete stappen om de vicieuze cirkel van ongelijkheid te doorbreken.
