“Gebrek aan vertrouwen en moeilijk taalgebruik zijn grote drempels voor migranten om hulp te vragen”, vertelt sleutelpersoon Laxmie Jawalapershad (33). Ze heeft een eigen stichting waarmee ze strijdt tegen huiselijk geweld. En via Pharos zet ze zich actief in voor de (mentale) gezondheid binnen migrantengemeenschappen. Met haar ervaringskennis vormt ze een brug tussen hen en de hulpverleningsinstanties. Dit is haar bijzondere verhaal.

Laxmie groeide op in Den Haag bij haar Surinaams-Hindoestaanse moeder die laaggeletterd is. “Mijn moeder sprak wel Nederlands, maar als kind viel het al op dat ze brieven niet begreep of vragenlijsten niet kon invullen.” Laxmie ging daarom al heel jong mee naar gesprekken bij instanties en lastige brieven legde ze aan haar moeder uit. “Invulformulieren moest ik stap voor stap toelichten, anders begreep ze het niet.”

Hulp vragen bij instanties was niet makkelijk

Op haar 20^e kreeg Laxmie zelf te maken met instanties. Ze beëindigde haar gewelddadige relatie, maar kon hierin geen steun vinden bij haar gemeenschap. “Mentale gezondheid, relatieproblemen en (seksueel) geweld zijn taboe. Ik kon er niet met anderen over praten, maar ik moést die relatie uit.” Hulp vragen bij instanties was echter niet makkelijk. “Het was zo’n wirwar aan informatie en ik wist niet wie ik kon vertrouwen. Ik moest dat allemaal zelf uitvogelen.”

Ervaringen delen met gelijkgestemden

Door haar ervaring groeide de behoefte om zich in te zetten voor vrouwen in situaties van huiselijk en seksueel geweld. Dit resulteerde in haar eigen stichting, Stichting Ester. Hier helpt ze als vrijwilliger en ervaringsdeskundige vrouwen in hun zoektocht naar hulp. Ze helpt de vrouwen weer in hun kracht te zetten. “Als je de verhalen van gelijkgestemden hoort denk je echt: ‘zie je, ik ben niet gek’. Het helpt zo erg als je je kunt herkennen in de verhalen van mensen uit dezelfde gemeenschap.”

Vertrouwen en herkenning 

De vrouwen die Laxmie spreekt en bereikt, staan vaak ver af van de hulpverlening. “Ze hebben de angst om de kinderen kwijt te raken. Dat is voor hen veel erger dan geslagen worden.” Dat wantrouwen komt volgens Laxmie door een gebrek aan de juiste informatie. “Maar ook omdat deze informatie niet verteld wordt door iemand waarin zij zich herkennen, iemand die ze vertrouwen. Ik ga met ze in gesprek, vaak meerdere keren. Uiteindelijk is mijn taak ze de juiste weg wijzen.”

Sleutelpersoon Gezondheid

Aan de traumatische gebeurtenissen in twee gewelddadige relaties heeft Laxmie fysieke en mentale gezondheidsklachten overgehouden. Hierdoor kan zij geen reguliere fulltime baan uitoefenen. Maar stilzitten doet ze niet. Naast het vrijwilligerswerk in haar eigen stichting, volgde ze vorig jaar de training tot sleutelpersoon Gezondheid bij Pharos. “Migrantengemeenschappen vertrouwen sleutelpersonen. Ze kennen je en delen dezelfde cultuur. Ik wilde heel graag sleutelpersoon worden.”

Voorlichting geven aan migrantengroepen

Als sleutelpersoon geeft ze voor GGD Haaglanden voorlichting aan migrantengroepen over verschillende gezondheidsthema’s. Laxmie weet dat soms een andere benadering nodig is. “Mentale gezondheid is bijvoorbeeld nog steeds een taboe binnen veel gemeenschappen. Daarom gebruik ik andere termen, zoals ‘positieve gezondheid’, om het onderwerp lichter te maken en het toch met hen te bespreken. Als je armoede wilt bespreken, moet je ook niet meteen vragen ‘ben je arm?’. Dan schamen mensen zich en klappen ze dicht.”

Luisteren en de voordelen laten zien

Laxmie vertelt hoe bijzonder ze het vindt wat er allemaal tijdens zo’n voorlichtingssessie gebeurt. “Als sleutelpersoon hoef je niemand over te halen of te pushen. Je hoeft alleen maar te luisteren en de voordelen van verschillende onderwerpen te laten zien. Je ziet dat mensen zich openen, vragen gaan stellen en gesprekken aangaan die normaal echt taboe zijn binnen de gemeenschap. Dat is zo bijzonder.”

Missie

Laxmie ziet haar vrijwilligerswerk als missie. “Ik denk vaak: ‘had ik maar begrijpelijke voorlichting gehad of een sleutelpersoon waar ik naar toe kon’. Iemand die dingen rustig kon uitleggen en waar ik mezelf in herkende. In de wereld van het vrijwilligerswerk ontdek ik pas wat ik allemaal heb gemist. Ik wil alles doen om het anderen gemakkelijker te maken.”

Gelijkwaardige samenwerking met sleutelpersonen

Ook hoopt Laxmie dat instanties meer gaan samenwerken met sleutelpersonen en ervaringsdeskundigen. Maar ook dat deze samenwerking als gelijkwaardig gezien wordt. “Ik hoef er niet per se geld voor, maar zaken zoals onkostenvergoeding, zouden al zoveel schelen.”