“Juist van elkaar steek je veel op”, zegt Judith Visser, onderzoeker bij het Amsterdam UMC. Zij is 1 van de 8 deelnemers aan de ‘Leerkring Wijkaanpak Stoppen met Roken’ van Pharos. Ook deelnemer Akke Hofstee, projectleider Rookvrije Generatie Fryslân, blikt tevreden terug. “De situatie in mijn provincie is weer heel anders dan in bijvoorbeeld Amsterdam. Ik heb geleerd dat maatwerk belangrijk is. En vooral de ervaringen van anderen gaven mij energie en inspiratie om aan de slag te gaan.”

Inmiddels zit de tweede bijeenkomst van de leerkring er op. De deelnemers zetten de eerste stappen om een team te vormen in de wijk met bewoners en professionals. Ook bekeken ze of co-creatie met hen mogelijk is om samen een effectieve aanpak voor het stoppen met roken in de wijk te ontwikkelen.

Co-creatie met ervaringsdeskundigen

Tijdens de bijeenkomst maakten de deelnemers eerst een ontwerpdoel. Judith heeft als ontwerpdoel gesteld: ‘hoe kun je ervaringsdeskundigen in Amsterdam-Noord actief betrekken bij een stoppen-met-rokenaanpak?’ Tot nu toe heeft Judith een ervaringsdeskundige gesproken over deze vraag. “Het enthousiasme bij deze persoon is groot en zij is al heel actief in de wijk. Ik denk dat de uitdaging vooral is hoe je deze kennis het beste kunt benutten”, vertelt de onderzoeker. “Welke rol moeten ervaringsdeskundigen krijgen en hoe kun je hun ervaringen en adviezen in beleid verankeren?”

Nut van ervaringsdeskundigen

Judith gelooft sterk in het nut en de kracht van ervaringsdeskundigen. In Amsterdam-Noord heerst een gevoel van saamhorigheid en zijn er al veel initiatieven om verbinding tussen de inwoners te creëren, waarbij ervaringsdeskundigen een rol spelen. “Ik heb met eigen ogen gezien hoe goed het werkt. Zo is er in de wijk een inloopcafé waar mensen die roken en mensen die gestopt zijn, elkaar ontmoeten. Het is heel laagdrempelig en mensen herkennen veel in elkaar en wisselen tips uit.”

Praktische insteek

Judith is nu bezig met het vergroten van haar netwerk in de wijk. Daarbij kan ze de ervaring van de andere deelnemers van de leerkring goed gebruiken. “Ik ben de enige onderzoeker. De GGD-ers in de leerkring hebben al veel werkervaring in de wijk, zijn vaak praktisch bezig en hebben een goed netwerk. Van die praktische insteek kan ik veel leren.”

Weerstand bespreekbaar maken

Akke is één van die GGD-ers met veel praktijkervaring. “Ons plan is een bijeenkomst voor professionals in de wijk te organiseren. Wij willen dan de urgentie van passende stoppen-met-rokenhulp aangeven en uitzoeken hoeveel kennis er al is over dit onderwerp.” Ook wil Akke mogelijke weerstand bespreekbaar maken. Ze merkt dat sommige zorgverleners huiverig zijn om het onderwerp stoppen met roken aan te kaarten, omdat ze bang dat dit ten koste gaat van de relatie. “Het liefst zie ik dat nog veel meer professionals betrokken worden bij toeleiding naar stoppen-met-rokenzorg op maat. Ook tandartsen en fysiotherapeuten bijvoorbeeld.”

Echt een groep

Akke vond de tweede bijeenkomst van de leerkring heel waardevol. De deelnemers oefenden onder andere gesprekstechnieken om nieuwe samenwerkingen aan te gaan op stoppen met roken. Akke: “We zijn nu echt een groep. Aan het oefenen met een acteur heb ik veel gehad. Ook de concrete tips over hoe je een interessante bijeenkomst organiseert waren handig.”

Judith vult aan: “Tijdens de bijeenkomsten worden er ervaringen en kennis gedeeld. Dat inspireert. Daardoor heb ik geleerd hoe je meer draagvlak in de wijk kunt creëren.” De deelnemers kregen hiervoor een brainstorm-vorm aangeleerd over hoe je met sociaal domein-professionals en/of inwoners komt tot draagvlak voor een aanpak.

Rookvrije toekomst

Judith en Akke kijken beide uit naar de derde bijeenkomst in oktober. In de afgelopen tijd hebben ze ondervonden dat toeleiding naar passende stoppen-met-rokenzorg voor mensen met een lagere sociaaleconomische status van groot belang is, omdat het bestaande hulpaanbod vaak gericht is op hoger opgeleiden. Akke: “De  huidige cijfers maakten veel indruk op mij. Dat bijvoorbeeld de helft van de mannen van 25 tot 45 jaar met een lagere opleiding rookt, vind ik schokkend. Ik denk dat bijna niemand weet hoe hoog deze aantallen zijn. Samen met de andere deelnemers hoop ik een bijdrage te leveren om ook deze mensen een kans te geven op een rookvrije toekomst.”