Nieuwe richtlijn helpt omgaan met taalproblemen in zorg en sociaal domein
Op de foto Simone Goosen van Patiëntenfederatie die de richtlijn overhandigt aan Barbara Goezinne, Directeur Generaal Curatieve Zorg van ministerie van VWS.
Vandaag is de nieuwe richtlijn “Omgaan met taalbarrières in de zorg en het sociaal domein” gepubliceerd. Deze richtlijn helpt zorgverleners en hulpverleners om samen met patiënten en cliënten taalbarrières te overbruggen – of dat nu met een professionele tolk, vertaalde materialen of digitale ondersteuning is.
Waarom is deze richtlijn belangrijk voor patiënten en cliënten?
In Nederland wonen ongeveer 2,5 miljoen mensen voor wie Nederlands niet de eerste taal is. Dat kan zorgen voor misverstanden in gesprekken over gezondheid en hulp. Het kan leiden tot verkeerde diagnoses of fouten bij gebruik van medicijnen. Soms stellen mensen geen vragen of mijden ze zorg, omdat ze bang zijn niet begrepen te worden. Volgens Elize Smal, strategisch adviseur en projectleider bij Pharos, is een professionele tolk in sommige situaties onmisbaar:
Een professionele tolk is in een aantal situaties cruciaal, niet alleen voor de patiënt en de zorgverlener maar ook voor de naasten. Bijvoorbeeld bij een complex, gevoelig of ingrijpend gesprek.
Elize Smal, strategisch adviseur en projectleider bij Pharos
Daarmee onderstreept ze dat goede communicatie verder gaat dan alleen de medische behandeling. Goede communicatie raakt namelijk ook de omgeving van de patiënt.
Waarom is deze richtlijn belangrijk voor professionals?
De richtlijn helpt zorgverleners en hulpverleners keuzes te maken in situaties met taalproblemen. Bijvoorbeeld:
- Wanneer moet je een professionele tolk inschakelen?
- Welke digitale vertaalhulpmiddelen kun je gebruiken?
- Wanneer is het mogelijk dat een naaste (nooit een kind) vertaalt?
De richtlijn bevat een beslisboom en duidelijke aanbevelingen. Ook wordt geadviseerd om in het patiëntendossier te noteren welke taal iemand spreekt en of er taalhulp nodig is. Smal benadrukt daarbij het belang van duidelijke kaders:
De richtlijn neemt de onduidelijkheid weg. Professionals hebben nu handvatten om goede keuzes te maken bij taalbarrières.
Elize Smal, strategisch adviseur en projectleider bij Pharos
Verschillende situaties, verschillende oplossingen
Niet elke taalbarrière vraagt om dezelfde aanpak, daarom is er een beslisboom ontwikkeld. Deze helpt professionals stap voor stap bepalen welke oplossing het beste past.
Hoe de richtlijn tot stand kwam
De richtlijn is gemaakt door een groep met vertegenwoordigers van beroepsorganisaties, patiëntenorganisaties, tolken en onderzoekers. De Patiëntenfederatie Nederland heeft het project geleid en ZonMw betaalde de ontwikkeling. Deze richtlijn vervangt de Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg (2014) voor de beroepsgroepen die ermee instemmen. Simone Goosen van de Patiëntenfederatie was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de richtlijn. Zij noemt de samenwerking bijzonder waardevol. Volgens haar laat de samenwerking zien dat de richtlijn breed gedragen wordt en aansluit bij de praktijk.
De samenwerking tussen de werkgroep, klankbordgroepen van patiënten en naasten en onderzoekers was heel inspirerend.
Simone Goosen van de Patiëntenfederatie
Volgende stap: toepassen in de praktijk
De publicatie van deze richtlijn is een grote stap naar toegankelijke en eerlijke zorg. De uitdaging ligt nu in de uitvoering: dat zorgverleners ermee kunnen werken en dat cliënten ook weten wat er mogelijk is.
Tip van Elize Smal
Zet de nieuwe richtlijn op de agenda in je team, afdeling of organisatie. En beantwoord de volgende vragen:
- Wat betekent deze richtlijn voor ons?
- Hoe gaan we zorgen dat alle collega’s weten hoe zij kunnen omgaan met een taalbarrière?
- Hoe maken we dat zo makkelijk mogelijk voor ze?
Bekijk de infosheet Taalbarrières