Preventie vooral inzetten waar grootste gezondheidswinst te halen is
Preventie wordt door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) gezien als belangrijke manier om meer grip te krijgen op de stijging van de zorgkosten. Dat onderschrijven wij als expertisecentrum gezondheidsverschillen Pharos. Maar preventie levert vooral veel op als je die inzet daar waar de meeste gezondheidswinst te halen is. Bij mensen die in armoede leven, laagopgeleid of migrant zijn, en/of te maken hebben met chronische stress. Alleen dan leidt preventie tot betere gezondheid en lagere kosten.
De huidige aanpak van preventie richt zich vooral op de hoger opgeleide en rijkere Nederlanders en niet op de meest kwetsbare groepen met de slechtste gezondheid. Bijvoorbeeld bij stoppen met roken.
Groot gezondheidsverschil tussen laag en hoogopgeleid
Steeds minder mensen roken in Nederland. Maar dat geldt niet voor mensen met een migratieachtergrond of lagere opleiding. Ze willen wel stoppen, maar het lukt niet. Dat komt o.m. door de ernst van de verslaving, chronisch stress, gebrek aan steun uit een omgeving bestaande uit mensen die roken, en onbekendheid met geschikte stophulp.
Ruim de helft (54 procent) van de mannen tussen de 18 en 40 jaar met een lagere opleiding rookt. Bij hoog opgeleiden is dat 14.4 procent. Roken draagt voor ongeveer 30 procent bij aan het grote verschil (van 6 jaar) in levensverwachting tussen laag- en hoogopgeleiden. Roken is de belangrijkste te voorkomen doodsoorzaak. Bovendien heeft stoppen met roken ook een positief effect op de gezondheid van volgende generaties.
Bereik huidige campagnes
Preventiecampagnes zoals – bv de eerste Puur-campagne – bereiken de meest kwetsbare groepen niet. Een 32-jarige bouwvakker voelt zicht niet aangesproken door de huidige aanpak. Effectieve preventie moet inclusief zijn (voor iedereen) en persoonsgericht.
Wat werkt wel?
Een open gesprek over roken en stoppen met roken met een ervaringsdeskundige en/of een zorg- of welzijn-professional in de wijk maakt de stap naar goede stophulp makkelijker. Maar dat gesprek ontstaat niet zomaar. Wij stimuleren en ondersteunen deze professionals met kennis, ervaring en hulpmiddelen om rokers naar passende stoppen met rokenzorg te leiden. Wat nodig is, is een landelijke ‘wijkaanpak stoppen met roken’ die de huidige programma’s effectiever maakt voor de doelgroep.
Zie ook: