Praktijkvoorbeeld

Stevige Start: ouders écht centraal

Carolien Holst werkte drie jaar als beleidsadviseur in Rotterdam. Vanuit haar missie om ouders écht centraal te zetten, bracht ze ervaringsdeskundigheid binnen in het programma Stevige Start. Samen met de coalitiepartners bouwde ze aan een beweging: samenwerken met mensen met ervaringsdeskundigheid moet niet iets extra’s zijn, maar de basis.

Dat deed ze niet alleen. Ze ontwikkelde een webinar over samenwerken met ervaringsdeskundigen. Organiseerde bijeenkomsten met ouders en vaders. En zorgde dat een ervaringsdeskundige werd aangenomen binnen de bestuurlijke coalitie. Iemand die ook direct met vragen uit het veld aan de slag ging.

Carolien deelt haar belangrijkste lessen. Die kunnen jou helpen als je in jouw gemeente ook écht werk wilt maken van ervaringskennis.

Tip 1: Begin met een stevig fundament

Samenwerken met ervaringsdeskundigen vraagt om een andere manier van denken én doen. Niet alleen bij jou, maar in alle lagen van je organisatie en bij je samenwerkingspartners. Het is een proces van veranderen. Van samen leren.
Laat je inspireren door mensen die hier ervaring mee hebben. Zoals Jeroen de Haan-Rissmann van Movisie:

Een paar ervaringsdeskundigen aanstellen is niet genoeg. Zonder plan en bewustzijn over wat dit écht betekent, loop je snel vast. Dan wringt het. Begin pas als je ook bereid bent de gevolgen te dragen.
Jeroen de Haan-Rissmann

Tip 2: zoek een bondgenoot

Je hoeft het niet alleen te doen. Zoek iemand die ervaring heeft met samenwerken met ouders en ervaringsdeskundigen. Carolien werkte veel samen met Jenny de Jeu van Ervaringskennisplein.nl. Zij hielp bij de werving van de ervaringsdeskundige en dacht mee over het proces.

Stel ook een groep koplopers samen. Ambassadeurs die hun achterban meenemen en eigenaarschap tonen. Zij zorgen ervoor dat plannen realiteit worden én dat je van elkaar leert.

Tip 3: denk goed na over je taal

Taal doet ertoe. Carolien koos bewust voor de term ‘ouder centraal’ in plaats van ‘cliënt centraal’. “Je bent altijd ouder. Een cliënt ben je tijdelijk. Als professional ben je ook maar tijdelijk in beeld’ – het perspectief van ouders is dus uitgangspunt en geeft ruimte voor een ander werkwijze.”

Ze ging ook anders naar probleemformuleringen kijken. Wie bepaalt wat het probleem is? En hoe formuleer je dat op een manier die recht doet aan ieders ervaring? Werk met toegankelijke en begrijpelijke taal. Dat helpt bij gelijkwaardig samenwerken.

Tip 4: geef de ervaringsdeskundige een duidelijke rol

Zorg dat ervaringsdeskundigen hun stem kunnen laten horen – ook ongevraagd. Ze zien vaak wat beleidsmakers missen. Dat maakt hun inbreng waardevol.

In Rotterdam was de ervaringsdeskundige onderdeel van de bestuurlijke coalitie. Ook gaf diegene advies op beleid en organiseerde bijeenkomsten, bijvoorbeeld samen met Daddy’s Place. Eén ervaringsdeskundige vertegenwoordigt nooit alle ouders. Zorg dus dat diegene ook anderen raadpleegt en betrekt.

Tip 5: maak ruimte om te leren

Samenwerken met ervaringsdeskundigen vraagt om doen én reflecteren. Laat mensen ervaren hoe deze samenwerking eruitziet. Deel wat goed werkt. Maar ook wat verandering vraagt. Organiseer spiegelbijeenkomsten. Zet communicatie in om (goede) voorbeelden te delen.

In Rotterdam kreeg het thema ‘Ouder Centraal’ een vaste plek in de nieuwsbrief. Zo werd bijvoorbeeld gedeeld hoe een ervaringsdeskundige moeders voorbereidde op deelname aan een panel. En hoe zij meedacht over trainingen waarin ouders als co-trainer meedoen. Dat maakt gesprekken herkenbaar en toegankelijk.

Tot slot: zaadjes planten voor de toekomst

Carolien kijkt met trots terug. Er is meer bewustzijn ontstaan bij collega’s en partners. Vragen uit het veld nemen toe. En …. vlak voor haar vertrek werd zelfs een tweede ervaringsdeskundige aangenomen.

Zelf aan de slag

Bekijk de infosheet van Pharos over samenwerken met mensen om wie het gaat.
Volg het webinar van november 2023 over ervaringskennis benutten in Stevige Start Rotterdam.
Lees de handreiking van Movisie over kwartiermaken voor ervaringsdeskundigen.
Meer weten over spiegelbijeenkomsten? Klik hier.

De SPUK-regeling maakt het voor gemeenten mogelijk stevig in te zetten op preventie. De SPUK-regeling bundelt geldstromen die zich richten op het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen, preventie en het versterken van de sociale basis. Daarmee geeft de SPUK-regeling vorm aan de afspraken die zijn gemaakt in het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Beide akkoorden vragen extra aandacht voor het terugdringen van vermijdbare gezondheidsachterstanden bij kwetsbare groepen.