Relevante cijfers over armoede en schulden

• Gebruik bestaande cijfers die iets zeggen over risicofactoren voor armoede en schulden tijdens de eerste 1000 dagen. Denk aan: kinderen in uitkeringsgezinnen, huishoudens met schulden, eenoudergezinnen, gezinnen met een migrantenachtergrond en de verdeling van sociaaleconomische status over de gemeente en wijken. Dit soort cijfers zijn te vinden op:
  • waarstaatjegemeente.nl van de VNG met diverse cijfers rond thema’s als Werk en inkomen, Gezondheid en Jeugd. Je vindt er bijvoorbeeld cijfers over kinderen die opgroeien in huishoudens met een uitkering en huishoudens met schulden of eenoudergezinnen.
  • Regiobeeld.nl van het RIVM.
  • Kansenkaart.nl: inzicht in het inkomen van huishoudens op het niveau van gemeenten.
  • Dashboard armoede thuiswonende kinderen (CBS): per gemeente inzicht in waar de meeste kinderen in armoede wonen.
  • Staat van de jeugd: indicator kinderen in armoede per gemeente
• Ga na of er aanvullende lokale cijfers beschikbaar zijn (bijvoorbeeld vanuit armoedebeleid of partners als de GGD/JGZ). Denk aan hoeveel gezinnen moeite hebben met rondkomen? Hoeveel gebruik wordt er gemaakt van de voorzieningen voor gezinnen in kwetsbare situaties?

Betekenis geven aan cijfers over armoede

Er zit altijd een verhaal achter de cijfers. Bespreek de cijfers met de coalitiepartners. Herkennen zij het beeld uit de cijfers vanuit hun praktijk? Welke signalen en aanvullingen hebben zij? En welke richtingen voor verbetering van de situatie zien zij?

• Bespreek of er specifieke groepen zijn die extra aandacht vragen (zoals tienermoeders of gezinnen met een met een vluchtelingenachtergrond). Of zijn er specifieke wijken of gebieden met meer problematiek?
• Betrek bij het bespreken van de cijfers ook de professionals en vrijwilligers die actief zijn op het thema geldzorgen, armoede en schulden. Denk aan de (sociale)wijk- of buurtteams, schulddienstverlening en/of consulenten geldzaken/-zorgen, huisartsen/POH, woningcorporaties, vrijwilligers van de Thuisadministratie, schuldhulpMaatje, vluchtelingenwerk, zorgorganisaties, hulp vanuit kerken of buurtverenigingen. Herkennen zij de cijfers en hebben zij aanvullingen?
• Ga in gesprek met (aanstaande) ouders met geldzorgen: met welke problemen hebben zij te maken en wat hebben zij nodig? In deze infosheet vind je tips voor gesprekken met ouders.
• Kun je de gezamenlijke opgaven rond armoede en schulden en de eerste 100 dagen in jullie gemeente met elkaar formuleren?

Samenwerken met ervaringsdeskundigen

Het is voor professionals en beleidsmedewerkers vaak lastig om echt te kunnen begrijpen wat het betekent om in armoede te leven en op te groeien. Ervaringsdeskundigen armoede weten dit als geen ander. Zij kunnen op basis van persoonlijke en collectieve ervaringskennis over leven in armoede of met schulden een brug slaan tussen de ‘systeem- en de leefwereld’. Er zijn veel ervaringsdeskundigen die hiervoor een opleiding of cursus hebben gevolgd. Bespreek of er in je gemeente of door coalitiepartners al wordt samengewerkt met ervaringsdeskundigen. Maak met ervaringsdeskundigen samen afspraken over hun inzet en de voorwaarden daarvoor.

Tips voor de samenwerking met ervaringsdeskundigen

• Werk samen met ervaringsdeskundigen armoede als coalitiepartner. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Groningen. Daar is een ervaringsdeskundige armoede en sociale uitsluiting één van de coalitiepartners. Dankzij haar inzet groeit het bewustzijn over de impact van (langdurige) armoede op gezinnen.
• Organiseer een bijeenkomst of ‘kennislunch’ voor coalitiepartners over het thema (kinder)armoede/bestaanszekerheid. Doe dat samen met ervaringsdeskundigen.
  • Kijk naar de conferentie die Utrecht organiseerde over ‘Geldzorgen en Kansrijke Start’, die zij samen met ervaringsdeskundigen organiseerden.
  • Lees over de ‘Week van de Gezonde en Kansrijke Start’ met als thema bestaanszekerheid in Amsterdam.
• Organiseer een spiegelgesprek met ervaringsdeskundigen en (aanstaande) ouders over het thema armoede/bestaansonzekerheid. Het gesprek geeft veel inzicht in de vragen en behoeften van ouders. Lees meer over het spiegelgesprek armoede en Kansrijke Start in Utrecht.

Samenwerken met sleutelpersonen

Wanneer je aandacht wilt besteden aan statushouders, ga dan na of er sleutelpersonen werkzaam zijn in je gemeente/regio. Dit zijn getrainde moeders of vaders met vaak eenzelfde achtergrond als de doelgroep. Zij zijn onderdeel van de gemeenschap en hebben directe ingangen. Ze weten wat er leeft en kunnen de behoeften vertalen naar zorg en beleid. Je kunt ook contact leggen met migrantenorganisaties om na te gaan wat er bij hun achterban rond dit thema speelt.