Tips om samen te leren over kinderarmoede

• Faciliteer onderlinge uitwisseling van kennis en vaardigheden over armoede en schulden. Bijvoorbeeld tussen zorgprofessionals, ervaringsdeskundigen en professionals en vrijwilligers uit de schuldhulpverlening of inkomensondersteuning. Mensen die gewend zijn schulden en armoedeproblematiek te bespreken of hier zelf ervaring mee hebben, kunnen anderen op weg helpen die dit lastig vinden. Dit geldt ook als het om een kinderwens gaat. Bij de coalities van Nijmegen, Meppel en Eindhoven zijn bijvoorbeeld consulenten geldzaken/W&I aangesloten. Zij brengen veel expertise in over het bespreekbaar maken van geldzorgen en het lokale aanbod en regelingen. Enkele voorbeelden en mogelijkheden:
• Eindhoven organiseert (lunch)bijeenkomsten voor professionals uit zowel het medisch- als het sociaal domein. Hierbij gaan ze themagericht met elkaar in gesprek, zoals over het bespreken van armoede.
• De coalitie van Groningen werkt samen met een ervaringsdeskundige. Zij gaat in gesprek met coalitiepartners over de impact van (langdurige) armoede op gezinnen. En wat dit betekent voor het handelen van professionals zelf.
• Vanuit de Kansrijke Start coalitie in Eindhoven worden duo gesprekken gevoerd met een professional uit het sociaal domein en met een professional uit het medisch domein. Ze bespreken hoe armoede bij (aanstaande) ouders besproken wordt en inventariseren de behoefte om dit te verbeteren. Op basis van de gesprekken worden concrete handvatten ontwikkeld per beroepsgroep.
• Je kunt professionals laten ervaren hoe het is om met stress te leven, bijvoorbeeld door een serious game (Amsterdam) te spelen, via de Armoede Experience of het Overleefhuis. Vooral het gesprek over deze ervaring draagt bij aan bewustwording van wat armoede met mensen doet.
• Bespreek of er partners zijn die een aanspreekpunt of aandachtfunctionaris hebben rond kinderarmoede, of dat zouden willen hebben. Deze functionaris is op de hoogte van de problematiek en de mogelijkheden voor ondersteuning in de gemeente/wijk. Hierdoor kan hij/zij collega’s op de hoogte houden en adviseren.
• Ga na of er meer gemeenten in je regio zijn die aandacht besteden aan armoede in het kader van Kansrijke Start. Kun je op dit thema samenwerken, leren, uitwisselen?
• Faciliteer een gezamenlijke training waarin bijvoorbeeld aandacht is voor gespreksvaardigheden, het aansluiten bij de behoeften van de ouders en/of stress-sensitief werken. Waar liggen de behoeften van de coalitiepartners? Nijmegen organiseerde een training voor de JGZ over het signaleren en bespreekbaar maken van armoede. Hierin werkten consulenten geldzorgen en ervaringsdeskundigen samen.
• Meerdere landelijke organisaties verzorgen trainingen op dit terrein. Zoals het NCJ, Movisie of Stimulansz.
• Kijk ook eens bij het NJI, in het interventiepakket patiënten met schulden en de toolbox Geld enzo uit Rotterdam.
• Bekijk ook deze E-learnings over het bespreken van armoede en schulden:

– Online training schuldenproblematiek
– E-learning patiënten met schulden in de huisartsenpraktijk

(Stress) Sensitief werken

Stressvolle omstandigheden in een gezin beïnvloeden de ontwikkeling van kinderen. Bijvoorbeeld als er stress is door armoede of schulden. Als deze stressvolle omstandigheden aanhouden, kan dit leiden tot grote kansen- en gezondheidsverschillen met levenslange gevolgen. Niet iedere vrijwilliger of professional is zich bewust van geldzorgen en stress tijdens de eerste 1000 dagen en de gevolgen daarvan. Veel (aanstaande) ouders ervaren bovendien contacten met instanties als extra stress bovenop de uitdagingen die zij al hebben.

Stress verminderen bij armoede en schulden

Coalitiepartners Kansrijke Start kunnen veel betekenen in het verlichten van stress én voorkomen dat zij zelf onbedoeld stress toevoegen. Hoe kun je vanuit je eigen rol aansluiten bij de (aanstaande) ouders die stress ervaren? Dit vraagt specifieke vaardigheden en vaak veranderingen in de communicatie of bejegening. Denk aan:

• Het (kunnen) herkennen en benoemen van bijvoorbeeld de signalen van stress of financiële problemen;
• Rekening houden met het taalniveau en met het feit dat niet alle ouders bekend zijn met de Nederlandse zorgsystemen.
• (Aanstaande) ouders bewust maken van wat de omstandigheden met hen doen.
• Versterken van vaardigheden en geloof in eigen kunnen.

Dit heeft een positief effect op de vertrouwensrelatie en de kwaliteit van de zorg en ondersteuning.

Meer info Pharos

• Infosheet Kansrijke Start & monitoring en evaluatie: leren met elkaar
• Voorbeelden van cultuur en stress-sensitieve zorg voor gezinnen in de eerste 1000 dagen

Meer info elders

• Mobility Mentoring Netwerk