Druk en stress bij mbo-studenten door opstapeling verantwoordelijkheden
Vanmiddag wordt het rapport ‘Als je door de bomen het bos niet meer ziet’ overhandigd aan Hare Majesteit Koningin Máxima, erevoorzitter van MIND US. Ook de onderzoekers van Pharos zijn hierbij aanwezig. Pharos werkte in dit belangrijke onderzoek samen met onderzoekers van het Trimbos-instituut, Expertisecentrum Inclusief Onderwijs (ECIO), Erasmus SYNC Lab en de Universiteit Utrecht. Het is voor het eerst dat een zo omvangrijk onderzoek naar stress en prestatiedruk is gedaan onder mbo-studenten.
Het onderzoek laat zien dat de combinatie van studie, stage, werk en thuissituatie mbo-studenten onder druk zet. Studenten hebben lange les- en stagedagen en voelen zich vaak overbelast door bijkomende verantwoordelijkheden thuis. Jongeren die opgroeien in moeilijke omstandigheden, door bijvoorbeeld armoede, traumatische ervaringen of een gebroken gezin, lopen meer risico op gezondheidsproblemen en een lager welbevinden.
Mbo-studenten hebben relatief vaak te maken met sociaaleconomische uitdagingen, die hun fysieke en mentale gezondheid kunnen beïnvloeden. Zo komt in het onderzoek naar voren dat het ervaren van financiële onzekerheid het gevoel van stress en prestatiedruk kan versterken. Een stabiele inkomstenbron in het gezin verlicht de druk voor studenten, omdat zij financieel terug kunnen vallen op hun ouders wanneer zij minder willen gaan werken om zich meer te kunnen richten op hun studievoortgang.
Een student vertelde hierover in het onderzoek het volgende:
Mijn moeder heeft ook een uitkering nu. Dat is wel fijn om het steady te hebben voor mij, om mij ook wat te kunnen geven als ik zelf wat minder moet werken.
Alhoewel de onderliggende factoren die stress en prestatiedruk kunnen veroorzaken niet altijd in de directe invloed van de school liggen, vormt het onderwijs een belangrijke beschermende factor in het versterken van het welbevinden van studenten.
Het rapport wijst op het tekort aan vaardigheden en begeleiding bij studenten, zoals mentale gezondheids- en studievaardigheden. Het ontbreekt ook aan voldoende ondersteuning van docenten, die vaak overbelast zijn. Aanbevelingen omvatten betere begeleiding, extra basisfaciliteiten voor financieel belaste studenten, en vermindering van stagediscriminatie. Ook pleiten de onderzoekers voor meer rolmodellen met een mbo-achtergrond en betrokkenheid van studenten bij beleidsontwikkeling.
Voor mbo-scholen is een stappenplan Welbevinden op school voor het MBO ontwikkeld, waarmee scholen direct aan de slag kunnen. Bekijk in deze video hoe het ROC Twente welbevinden op school toepast.