Methodiek ‘Begrijpelijke medische informatie in woord en beeld’
De methodiek voor het ontwikkelen van praatkaarten is uitgebreid met een hoofdstuk over de ontwikkeling van keuzekaarten in beeld. Patiëntenorganisaties en zorgverleners kunnen deze methodiek ook gebruiken bij de ontwikkeling van ander medisch informatiemateriaal. Het algemene deel over begrijpelijke tekst, beeld en testen helpt daarbij.
De methodiek is een handreiking voor de ontwikkeling van begrijpelijke medische informatie in zowel woord als beeld. Organisaties kunnen de methodiek gebruiken bij de ontwikkeling van elk materiaal waarmee zij een begrijpelijke uitleg en samen beslissen willen ondersteunen. De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK), Patiëntenfederatie Nederland, de NVN en Pharos maakten de methodiek gezamenlijk.
Naast algemene hoofdstukken bevat de methodiek een apart hoofdstuk over de ontwikkeling van praatkaarten en, recent toegevoegd, een apart hoofdstuk over de ontwikkeling van keuzekaarten in beeld.
Praatkaart
Een praatkaart is met name geschikt om de patiënt te informeren over één medisch onderwerp. Er zijn bijvoorbeeld praatkaarten die een type kanker of één specifieke bijwerking uitleggen. Een praatkaart bevat zowel tekst op B1-niveau als begrijpelijk beeld. Tekst en beeld vertellen dezelfde informatie en ondersteunen elkaar.
Keuzekaart in beeld
Een keuzekaart in beeld bestaat uit twee delen:
- Een overzichtskaart waarop de verschillende behandelopties naast elkaar staan.
- Afzonderlijke kaarten waarop de verschillende behandelopties nader worden uitgelegd, bijvoorbeeld wat de behandeling inhoudt, de duur van de behandeling, waar de behandeling plaatsvindt en mogelijke bijwerkingen. Dit zijn de meest gestelde vragen van patiënten over de behandelingen. De afzonderlijke kaarten kunnen naast elkaar gelegd worden om de verschillende behandelingen met elkaar te vergelijken.
Het algemene deel van de methodiek
In de methodiek wordt toegelicht hoe je als organisatie thema en inhoud van voorlichtingsmateriaal bepaalt en vervolgens tekst en beeld begrijpelijk maakt. Ook komt aan bod hoe je het materiaal test, implementeert en borgt.
Daarnaast bevat het een overzicht van andere keuze-ondersteunende materialen, zoals beeldverhalen, gesprekskaarten en handboeken, en wordt de doelgroep beschreven. In de bijlage staan handleidingen voor zorgverleners om praatkaarten en keuzekaarten in hun consulten te gebruiken.
Samen beslissen
Het Nivel-rapport uit 2019 over ‘Samen Beslissen met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden’ ondersteunt het belang van begrijpelijke informatie voor de patiënt. Dit rapport benadrukt als noodzakelijke eerste stap voor ‘samen beslissen’ dat de patiënt zijn diagnose begrijpt. Daarna is het belangrijk dat zorgverleners ook begrijpelijk uitleg geven over de verschillende behandelopties voor de specifieke patiënt, zowel in taal als in beeld [1].
[1]: Oosterveld, M., Noordman, J., Rademakers, J. Kennisvraag. Samen beslissen in de spreekkamer. Ervaringen en behoeften van mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Utrecht: Nivel, 2019.
Vragen?
Voor vragen of opmerkingen over de methodiek kunt u contact opnemen met Natascha Huijser van Reenen, projectleider van Pharos, via: N.HuijservanReenen@pharos.nl
Bekijk hier de gratis toegankelijke methodiek: https://www.pharos.nl/kennisbank/methodiek-begrijpelijke-medische-informatie-in-woord-en-beeld/