Op 29 september gingen we in gesprek over hoe we samen gezondheidsverschillen verkleinen. In drie interactieve deelsessies stond samenwerken centraal – met inwoners, ervaringsdeskundig professionals en sleutelpersonen. Want alleen door samen te werken met de mensen om wie het gaat, versnel je de transitie van zorg naar gezondheid. Wil je ook aan de slag met samenwerken met ervaringsdeskundigen en sleutelpersonen? Lees verder en kom naar onze bijeenkomsten: we helpen je graag op weg.
Inwoners, maar ook patiënten en cliënten, worden steeds vaker betrokken bij de ontwikkeling van beleid, uitvoering van onderzoek en de inrichting van zorg en ondersteuning. Toch is er een ondervertegenwoordiging. Er wordt te weinig rekening gehouden met de behoeften van mensen in een kwetsbare positie, zoals lage sociaaleconomische omstandigheden en mensen met een migratieachtergrond. Zij vertegenwoordigen ongeveer een derde van de Nederlandse bevolking. Zonder hun stem mee te nemen worden gezondheidsverschillen alleen maar groter.
Ervaringsdeskundigen en sleutelpersonen leggen verbinding met inwoners en brengen hen actief in contact met organisaties die hulp en ondersteuning bieden. Ze werken vanuit vertrouwen en een gedeelde ervaring, taal of achtergrond. Ook spelen ze een belangrijke rol in de aansluiting van beleid en interventies bij inwoners.
Terugblik sleutelpersonen Terugblik wijkaanpak Terugblik pedagogische basis
Samenwerken met sleutelpersonen is essentieel voor effectieve en inclusieve preventie. Maar hoe begin je zo’n samenwerking? En hoe zorg je ervoor dat het gelijkwaardig én duurzaam is? In deze interactieve sessie deelden we samen met een GGD-medewerker en twee sleutelpersonen ervaringen uit de praktijk. Centraal stond hoe sleutelpersonen met hun kennis van de leefwereld van inwoners een brug slaan naar passende gezondheidsbevordering, die aansluit bij wat er in de wijk nodig is.
Aan bod kwamen vragen als: hoe maak je contact, hoe geef je de samenwerking vorm en wat levert het op? Ook bespraken we valkuilen en succesfactoren uit de praktijk.
Opzoek naar praktische tips en handvatten om zelf aan de slag te gaan met sleutelpersonen in jouw regio? Hieronder vind je de belangrijkste op een rijtje.
Pharos en GGD GHOR Nederland
Hoe voer je als welzijnswerker, zorgverlener of ervaringsdeskundige een open gesprek over gezondheid met bewoners? Vooral als iemand worstelt met opstapelende zorgen, net in Nederland woont of weinig houvast heeft in het dagelijks leven?
Dat leerden we in de Wijkaanpak Rookvrij Leven voor Iedereen. In ruim 40 wijken en proeftuinen leren bewoners, sociaal werkers en zorgprofessionals samen hoe je écht contact maakt. Zonder oordeel. Vanuit vertrouwen. Pas dan kun je aansluiten bij wat iemand écht nodig heeft. Over (taboe)onderwerpen als roken en vapen, maar ook breder: hoe ondersteun je gezond gedrag dat past bij iemands situatie?
In deze workshop gingen we in op hoe je aan een wijkgerichte aanpak werkt. Hoe je aannames doorbreekt. Hoe je formele én informele krachten in de wijk verbindt. En hoe je mensen warm verwijst naar passende hulp.
Een inclusieve pedagogische basis start bij luisteren naar ouders, en juist die ouders wiens stem niet vanzelfsprekend wordt gehoord. De samenwerking tussen ouders, opvoeders, professionals en de omgeving kan je starten met een spiegeltraject waarbij de verhalen van ouders centraal staan. Ouders en opvoeders die hebben ervaren dat niet iedereen een betrouwbare samenwerkingspartner is, kunnen via spiegeltrajecten gaan ervaren dat er wel naar hen wordt geluisterd.
We deelden ervaringen uit onder andere die tien spiegeltrajecten uit het project OOK in balans en we maakten inzichtelijk wat dit voor ouders en opvoeders heeft betekend. Wat zijn hun behoeften? Hoe creëer je ruimte voor hun stem, en hoe maak je die invloed structureel?
Door écht te luisteren, versterk je de veerkracht van gezinnen en leg je de basis voor gezonde ontwikkeling in de eerste levensjaren. Samen met deelnemers verkennen we hoe samenwerken met ouders in kwetsbare situaties leidt tot betere preventie en ondersteuning. Het samenwerken met ouders en opvoeders staat daarin centraal.
Sleutelpersonen bouwen bruggen vanuit vertrouwen, waardoor anderen zich gehoord en gezien voelen. Wil je weten hoe ook jij kunt samenwerken met sleutelpersonen? Of werk je al samen en wil je meer leren over hoe ook in de aanpak van preventie geldzorgen sleutelpersonen een waardevolle rol kunnen spelen? Kom dan naar een van onze bijeenkomsten.
Lees meer
Een ervaringsdeskundige is iemand met waardevolle kennis uit het leven zelf. Bijvoorbeeld over leven in armoede, opgroeien met discriminatie, omgaan met psychische klachten of op de vlucht zijn geweest. Ervaringsdeskundigen gebruiken hun kennis om anderen te ondersteunen, organisaties te adviseren of beleid te verbeteren. Ze weten wat werkt – en wat niet. Ze begrijpen situaties van binnenuit, en voegen daarmee iets toe wat je niet uit een boek kunt halen. Ervaringskennis is gelijkwaardig aan andere vormen van kennis. Ervaringsdeskundigen werken mee in projecten, overleggen of trainingen. Ze denken mee, geven advies en sluiten aan bij wat er leeft.
Een sleutelpersoon is iemand die twee werelden met elkaar verbindt. Diegene kent een gemeenschap van binnenuit en spreekt de taal. Tegelijkertijd beweegt een sleutelpersoon zich makkelijk in andere organisaties of systemen, zoals de overheid, het onderwijs of de zorg. Zo helpt een sleutelpersoon bij het overbruggen van verschillen in taal, cultuur, vertrouwen of informatie. Sleutelpersonen weten wat er speelt. Ze zijn vaak zelf ervaringsdeskundig. Daardoor kunnen ze mensen goed ondersteunen én professionals of instanties adviseren.
Sleutelpersonen bouwen bruggen vanuit vertrouwen, waardoor anderen zich gehoord en gezien voelen.
✉ Schrijf je in voor de Pharos nieuwsbrief! Ontvang elke maand waardevolle e-learnings, onderzoeken en evenementen in jouw vakgebied, direct in je inbox. Abonneer je hier op onze nieuwsbrief en mis niks.
🔗 Volg ons via LinkedIn en mis niks over gezondheidsverschillen. Het laatste nieuws ontvang je het eerst via ons LinkedIn kanaal.