Vanaf 1 juli 2020 is het wettelijk verplicht dat iedereen de eigen medische gegevens kan bekijken. Veel ziekenhuizen bieden hiervoor toegang via hun online patiëntportaal. Hoe zorg je dat deze toegankelijk en begrijpelijk is voor iedereen? We deden onderzoek bij drie ziekenhuizen. Dat leverde een uitgebreid rapport, praktische handvatten voor zorgaanbieders én een infographic op die de ‘reis door het digitale ziekenhuis’ laat zien door de ogen van patiënten.

Eén op de drie mensen in Nederland vindt het moeilijk om informatie over gezondheid te vinden, begrijpen en toe te passen. Van de Nederlanders van 12 jaar en ouder heeft 18 % moeite met het gebruik van internet en computers. Ook zij willen straks hun eigen medische gegevens kunnen bekijken.

Toegankelijke digitale omgeving

Ziekenhuizen kunnen bij het ontwikkelen van de digitale patiëntomgeving al rekening houden met de wensen en behoeften van deze grote groep patiënten. Met het actiebegeleidend onderzoek Toegankelijke Patiëntomgevingen volgden we drie ziekenhuizen: het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam, het UMC Utrecht, en Ziekenhuis Rivierenland in Tiel.

De hoofdvraag: Hoe zorg je dat alle patiënten, gebruik kunnen maken van de digitale patiëntomgeving? En hoe ondersteun je ze hierbij? We gingen in gesprek met patiënten en mantelzorgers en met medewerkers zoals bestuurders, medisch specialisten en patiëntenvoorlichters.

“We moeten meer gebruikmaken van symbolen, pictogrammen, animaties en YouTube-filmpjes om de informatie makkelijker toegankelijk te maken.” – bestuurder

Handvatten voor zorgaanbieders

Het rapport geeft inzicht in wat een digitale patiëntomgeving succesvol maakt en wat juist niet. De belangrijkste leerpunten uit het rapport zijn overzichtelijk samengevat in de handreiking Toegankelijke Patiëntomgevingen, handvatten voor zorgaanbieders. Hierin staat ook een overzicht met de voordelen van de digitale omgeving voor zowel de patiënt, de zorgverlener als voor de zorgorganisatie.

“Mijn moeder vergeet veel informatie. Ik wil als dochter ook graag weten wat er gedaan en verteld is. Mijn moeder kan het namelijk niet zelf goed navertellen.” – mantelzorger

Op reis door het ‘digitale ziekenhuis’

In één van de ziekenhuizen gingen we samen met patiënten ‘op reis’ door het ziekenhuis. Dit leverde zinvolle informatie op over de zorgen en behoeften die patiënten kunnen hebben als ze de digitale patiënten omgeving moeten gebruiken. En over wat zorgorganisaties en zorgprofessionals kunnen doen om die zorgen weg te nemen.

Met de infographic Patiëntenreis kunnen zorgverleners en andere ziekenhuismedewerkers zelf ook ‘op reis’ door het ziekenhuis. Ze bekijken de route door de ogen van patiënten die beperkt gezondheidsvaardig en/of minder digitaal vaardig zijn. De infographic is beschikbaar in een online en in een printversie.

“Ik onthoud vaak niet wat er gezegd is. Je moet oppassen dat je dan niet je eigen verhaal gaat maken. Ik vind het daarom fijn als ik het thuis na kan lezen op de computer. Dan kan het ook niet kwijtraken.” – patiënt

Het onderzoek Toegankelijke patiëntomgevingen is tot stand gekomen in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en met subsidie van het ministerie van VWS.