Week van de Alfabetisering

Maar liefst 2,5 miljoen volwassenen in Nederland zijn laaggeletterd. Zij kunnen niet goed lezen, schrijven en/of rekenen. Ook zijn zij vaak digitaal minder vaardig. Dat heeft grote gevolgen voor hun werk, geld, gezinsleven én voor hun gezondheid.

Zo hebben veel laaggeletterden beperkte gezondheidsvaardigheden. Stel je maar eens voor dat je niet goed kan lezen, maar medicijnen met een ingewikkelde bijsluiter krijgt. Of dat je opvoedadvies moet halen uit een folder met abstracte begrippen als ‘ontwikkeling’ en ‘hechting’.

Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, waaronder laaggeletterden, leven minder lang en in minder goede gezondheid. Het is belangrijk laaggeletterdheid te herkennen, effectief te communiceren met mensen die laaggeletterd zijn en hen eenvoudige voorlichting te geven. Daarom doet Pharos ook dit jaar weer mee aan de Week van de Alfabetisering.

Hier lees je al onze artikelen en lees je meer over onze activiteiten in de Week van de Alfabetisering 2018.

Bloopers – De 7 meest voorkomende onduidelijkheden in voorlichtingsmateriaal

Eenvoudige voorlichting is belangrijk voor laaggeletterden. Maar het maken van die voorlichting is nog niet zo gemakkelijk, blijkt uit de praktijk. Wil jij serieus aan de slag met eenvoudige communicatie die voor iedereen begrijpelijk is? We hebben de zeven meest voorkomende voorbeelden van hoe het niet moet voor je op een rijtje gezet. En natuurlijk laten we je ook zien, hoe het wel moet.

Lees het artikel met de 7 meest voorkomende ‘bloopers’.

“Veel mensen denken dat wij een beetje dom zijn”

Hoe is het om ziek te zijn, maar je huisarts niet te begrijpen? Om medicijnen te krijgen, maar de bijsluiter niet te kunnen lezen? Om al als kind te worden weggezet als ‘dom’? En om je daardoor zo te schamen dat je niet om hulp durft te vragen? Dat heeft enorme invloed op je leven, je zelfvertrouwen en je gezondheid.

Drie jaar geleden lanceerden de KNMP en Pharos in samenwerking met Stichting Lezen en Schrijven en Stichting ABC in de Week van de Alfabetisering de campagne Kunt u dat even uitleggen?. Het doel: bewustwording van laaggeletterdheid vergroten, het taboe over laaggeletterdheid doorbreken, en het bevorderen van het geven van begrijpelijke medicijninformatie.

Drie jaar later is dat nog steeds relevant. Dit zijn enkele van de persoonlijke verhalen van mensen die minder goed of niet kunnen lezen en schrijven, en van zorgverleners. De verhalen komen uit het boek ‘Kunt u dat even uitleggen?’, dat de KNMP en Pharos in 2015 tegelijk met de campagne publiceerden.

“Bij zoiets simpels als een ‘koppijn-poeierke’ zit al een moeilijk verhaal. Als ik zo’n papiertje openvouw, duizelt het voor mijn ogen. Het staat er zo klein, het lijkt wel alsof ze het eigenlijk liever geheim willen houden.” – Lees het hele verhaal van Toon Heijms, eigenaar fietsherstelbedrijf.

“Ik kreeg ernstige bijwerkingen. Ik kon niet meer lopen en mijn tong werd zo dik dat ik niet meer praten kon. Ik denk dat het door het medicijn kwam, maar ik weet het niet. Die bijwerkingen stonden wel op de bijsluiter, maar die begreep ik niet. De huisarts en de apotheker heb ik er nooit over durven vertellen.” – Lees het hele verhaal van Geran Rooijackers, vrijwilliger Stichting ABC en taalambassadeur.

“Er is een soort schaamte. Als je bijvoorbeeld bij de apotheek staat, dan ben je vaak wat te terughoudend. Veel mensen menen toch dat wij een beetje dom zijn.” – Lees het hele verhaal van Piet van Horrik, gepensioneerd eigenaar van metaalconstructiebedrijf, taalambassadeur.

“Als er bijvoorbeeld overal medicijndoosjes rondslingeren, gaat bij mij ook het alarm af. Of als ik door de apotheek word gebeld: “Wij hebben deze patiënt een doosje met dertig tabletten gegeven die ze één keer per dag moet innemen. Maar nu belt ze na twee weken dat ze al weer op zijn.” – Lees het hele verhaal van wijkverpleegkundige Yvonne Huisman.

“Als huisarts hebben we tien minuten per patiënt. Voor een laaggeletterde heb je meer tijd nodig. Soms duurt het meerdere consulten voor je er überhaupt achter komt. Ik betrap mezelf er weleens op dat ik in vakjargon praat, en dan knikken de patiënten braaf ja, ja. Maar als je dan vraagt of ze het begrepen hebben, blijkt het van niet.” – Lees het hele verhaal van waarnemend huisarts Kim Verhagen-Smits.

Is jouw praktijk toegankelijk voor mensen die laaggeletterdheid zijn? Check het met dit stappenplan.

Waarom is effectief communiceren zo belangrijk? En hoe pak je dat aan? In onze video’s met gesprekstechnieken in de zorg komen patiënten en zorgverleners aan het woord en geven we tips. Al onze video’s rondom dit onderwerp vind je hier op YouTube.