Zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen

Oekraïners die vluchten voor oorlogsgeweld worden ook in Nederland opgevangen. Iedereen hoopt dat zij op den duur hun levens weer kunnen oppakken, maar daarvoor is hun gezondheid cruciaal. We moeten daarom vanaf dag één in de opvang van vluchtelingen ook aandacht hebben voor hun welzijn, gezondheidsklachten (fysiek en mentaal) tijdig signaleren en goede toegang tot zorg geven. Hier lees je onder andere hoe zorg is geregeld en vergoed, welke informatie over zorg er is en waar zorgaanbieders, gemeenten en onderwijs op moeten letten. 

De situatie: feiten en cijfers

Algemeen

Op 1 juli 2021 woonden 4 347 695 personen met een migratieachtergrond in Nederland. Dat komt neer op 24,8 procent van de Nederlandse bevolking. Van de totale Nederlandse bevolking heeft 10,7 procent een westerse migratieachtergrond en 14,1 procent een niet-westerse migratieachtergrond. Van de personen met een migratieachtergrond is 46,2 procent in Nederland geboren en behoort daarmee tot de tweede generatie.

Vluchtelingen

In 2017 vroegen 31.327 vluchtelingen asiel aan in Nederland, in 2016: 31.642 en 2015: 58.880 (bron: IND). Een groot deel van de asielzoekers komt uit Syrië en Eritrea. Zij krijgen relatief snel een verblijfsvergunning omdat zij uit oorlogsgebieden komen waarheen terugkeer nu niet mogelijk is. Veel gemeenten hebben te maken met een toestroom van vluchtelingen die na een relatief korte asielprocedure het asielzoekerscentrum verlaten en in de gemeente komen wonen als statushouder.

De moeizame weg naar preventie en zorg

Mensen met een migratieachtergrond vinden niet altijd de weg naar passende preventie en zorg. Voor o.a. vluchtelingen en laagbetaalde arbeidsmigranten zit de weg naar goede zorg vol hobbels en gaten. Dat komt bijvoorbeeld doordat:

• Zij de weg in de Nederlandse zorg en ondersteuning nog niet zo goed kennen;
• Zij de Nederlandse taal (nog) niet goed spreken. Daardoor kunnen zij gezondheidsinformatie minder goed vinden, begrijpen, beoordelen en gebruiken bij het maken van beslissingen over hun gezondheid. Soms hebben zij de hulp nodig van een professionele tolk. Zo’n tolk wordt in de praktijk echter maar weinig ingezet.
• Zij andere ideeën en gewoonten hebben rond gezondheid. Zo zijn sommigen bijvoorbeeld niet gewend te praten over (psychische) gezondheidsproblemen. Terwijl juist deze groep een verhoogd risico loopt op psychische klachten.

Wat doet Pharos?

Mensen met een migratieachtergrond hebben dezelfde rechten op een goede gezondheid als ieder ander. Toch is een goede gezondheid voor deze groep in de praktijk nog niet altijd haalbaar. Daarom werken we bij het programma Migranten & Gezondheid aan een betere gezondheid voor migranten.

Dat doen we omdat we geloven in het succes van een samenleving waarin iedereen de kans heeft om mee te doen: sociaal, economisch en maatschappelijk. Voor iedereen, dus ook migranten, willen we positieve veranderingen, hoop en kansen brengen. Voor hun leven, voor hun geluk.

Persoonsgerichte zorg

We ondersteunen zorgverleners bij het geven van persoonsgerichte, cultuursensitieve zorg voor mensen met een migratieachtergrond.

• Dat doen we bijvoorbeeld door ze te trainen op het gebied van cultuursensitief werken;
• Door hen informatie te verstrekken via onze kennisbank en de website huisarts-migrant. Dat is dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid van vluchtelingen, migranten en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Preventie

We helpen bij het voorkomen van gezondheidsproblemen bij mensen met een migratieachtergrond. Dat doen we door toegankelijke gezondheidsinformatie te maken in verschillende talen, en sleutelpersonen te trainen.

Gezond Inburgeren

Als jij werkt met nieuwkomers, kun je deze module gebruiken om nieuwkomers meer te vertellen over;

• De Nederlandse zorg;
• Hoe je gezond(er) kunt leven;
• Verschillende onderwerpen zoals gezondheidszorg, zelfzorg, ziekte, opvoeding en integratie.

Daarnaast helpt de module bij het laagdrempelig leren van de Nederlandse taal.

Bekijk alle publicaties van de module Gezond Inburgeren
Bekijk de video’s met eenvoudige voorlichting – Module Gezond Inburgeren

Participatie

Participeren is goed voor je gezondheid. Daarom helpt Pharos migranten om mee te doen in de Nederlandse samenleving. Dat doen we door middel van verschillende projecten;

• Met de ‘Aan de Slag’-methodiek zorgen we via het project Participatie & Taal dat azc-bewoners mee kunnen doen aan vrijwilligerswerk, hobby’s, informele taallessen en andere activiteiten.
• In de publicatie “Statushouders gezond aan het werk” en bijbehorende training geven we werkgevers tips over het begeleiden van statushouders die voor hun bedrijven werken.

Beleid

We ondersteunen overheden en andere organisaties om in hun beleid en werkwijze aandacht te besteden aan de gezondheid van migranten.

Wet inburgering

Veel gemeenten zijn bezig met het voorbereiden op de nieuwe wet Inburgering. Om inburgering te laten slagen kun je niet om gezondheid en welzijn heen. Pharos adviseert over hoe je gezondheid kunt meenemen in je aanpak, en hoe investeren in inburgering én gezondheid elkaar kan versterken. Lees meer over ons ondersteuningsaanbod in de folder: Succesvol inburgeren door aandacht voor gezondheid en welzijn.

Ondersteuning voor nieuwkomers die al langer in je gemeente wonen

Ook voor nieuwkomers die al langer in de gemeente wonen, is het belangrijk om een passend ondersteuningsaanbod te hebben op het gebied van laagdrempelige ondersteuning, preventie en zorg. Lees daarvoor de brochure Hoe kan Pharos in de gemeente ondersteunen?

Module Gezond Inburgeren

Werk jij beroepsmatig of als vrijwilliger met nieuwkomers? De module Gezond Inburgeren informeert op eenvoudige wijze hoe de zorg in Nederland in elkaar zit, geeft handvatten over een gezond(ere) leefstijl en biedt de mogelijkheid op laagdrempelige wijze de Nederlandse taal eigen te maken. Je vindt informatie over onderwerpen die te maken hebben met gezondheidszorg, (zelf)zorg, ziekte, opvoeding en integratie.

Bekijk alle publicaties  van de module Gezond Inburgeren
Bekijk de video’s met eenvoudige voorlichting – Module Gezond Inburgeren

Meer video’s Pharos Youtube-kanaal