In 2017 vroegen 31.327 vluchtelingen asiel aan in Nederland

Gezondheid & Migranten
Je gezondheid is het allerbelangrijkste dat je hebt. Toch is een goede gezondheid niet voor iedereen vanzelfsprekend. Zo lopen mensen met een migratieachtergrond meer risico op gezondheidsklachten. De gevolgen van migratie, mogelijk geweld en traumatische ervaringen kunnen erg groot zijn voor hun gezondheid. Om mensen met een migratieachtergrond te ondersteunen is passende preventie en zorg nodig. Om daarvoor te zorgen ondersteunen we zorgprofessionals en gemeenten met kennis en handelingsperspectieven.
Onze experts
Onze experts- Zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen (update 14 maart 2022)
- De situatie: feiten en cijfers
- Factsheets
- De moeizame weg naar preventie en zorg
- Wat doet Pharos?
- Module Gezond Inburgeren
- Meer informatie
- Voorlichtingsmaterialen, publicaties en trainingen
- Contact
Zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen
Oekraïners die vluchten voor oorlogsgeweld worden ook in Nederland opgevangen. Iedereen hoopt dat zij op den duur hun levens weer kunnen oppakken, maar daarvoor is hun gezondheid cruciaal. We moeten daarom vanaf dag één in de opvang van vluchtelingen ook aandacht hebben voor hun welzijn, gezondheidsklachten (fysiek en mentaal) tijdig signaleren en goede toegang tot zorg geven. Hier lees je onder andere hoe zorg is geregeld en vergoed, welke informatie over zorg er is en waar zorgaanbieders, gemeenten en onderwijs op moeten letten.
De situatie: feiten en cijfers
Algemeen
Op 1 juli 2021 woonden 4 347 695 personen met een migratieachtergrond in Nederland. Dat komt neer op 24,8 procent van de Nederlandse bevolking. Van de totale Nederlandse bevolking heeft 10,7 procent een westerse migratieachtergrond en 14,1 procent een niet-westerse migratieachtergrond. Van de personen met een migratieachtergrond is 46,2 procent in Nederland geboren en behoort daarmee tot de tweede generatie.
Vluchtelingen
In 2017 vroegen 31.327 vluchtelingen asiel aan in Nederland, in 2016: 31.642 en 2015: 58.880 (bron: IND). Een groot deel van de asielzoekers komt uit Syrië en Eritrea. Zij krijgen relatief snel een verblijfsvergunning omdat zij uit oorlogsgebieden komen waarheen terugkeer nu niet mogelijk is. Veel gemeenten hebben te maken met een toestroom van vluchtelingen die na een relatief korte asielprocedure het asielzoekerscentrum verlaten en in de gemeente komen wonen als statushouder.
Op 1 juli 2021 woonden 4 347 695 personen met een migratieachtergrond in Nederland, dat komt neer op 24,8 procent van de Nederlandse bevolking
Factsheets
Syrische vluchtelingen
Eritrese vluchtelingen
Asielzoekers en gezondheidszorg – voor artsen en verpleegkundigen
Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (amv’s)
Gezondheid en gezondheidsrisico’s statushouders: wat is bekend
De moeizame weg naar preventie en zorg
Mensen met een migratieachtergrond vinden niet altijd de weg naar passende preventie en zorg. Voor o.a. vluchtelingen en laagbetaalde arbeidsmigranten zit de weg naar goede zorg vol hobbels en gaten. Dat komt bijvoorbeeld doordat:
- Zij de weg in de Nederlandse zorg en ondersteuning nog niet zo goed kennen;
- Zij de Nederlandse taal (nog) niet goed spreken. Daardoor kunnen zij gezondheidsinformatie minder goed vinden, begrijpen, beoordelen en gebruiken bij het maken van beslissingen over hun gezondheid. Soms hebben zij de hulp nodig van een professionele tolk. Zo’n tolk wordt in de praktijk echter maar weinig ingezet.
- Zij andere ideeën en gewoonten hebben rond gezondheid. Zo zijn sommigen bijvoorbeeld niet gewend te praten over (psychische) gezondheidsproblemen. Terwijl juist deze groep een verhoogd risico loopt op psychische klachten.

Wat doet Pharos?
Mensen met een migratieachtergrond hebben dezelfde rechten op een goede gezondheid als ieder ander. Toch is een goede gezondheid voor deze groep in de praktijk nog niet altijd haalbaar. Daarom werken we bij het programma Migranten & Gezondheid aan een betere gezondheid voor migranten.
Dat doen we omdat we geloven in het succes van een samenleving waarin iedereen de kans heeft om mee te doen: sociaal, economisch en maatschappelijk. Voor iedereen, dus ook migranten, willen we positieve veranderingen, hoop en kansen brengen. Voor hun leven, voor hun geluk.
Toegankelijke zorg
We zetten ons in voor een zorgsysteem dat toegankelijk is voor alle zorggebruikers, en waar voor discriminatie geen plaats is. Dat doen we door;
Wijkgericht te werken aan de psychische gezondheid van mensen met een vluchtelingenachtergrond
Tolken in de spreekkamer te stimuleren
Specifiek aandacht te hebben voor toegankelijke zorg voor ongedocumenteerden
Sleutelpersonen op te leiden
Sleutelpersonen zijn mensen met een vluchtelingenachtergrond. Zij fungeren als voorlichter in de eigen gemeenschap en als adviseur voor gemeenten en professionals in zorg en welzijn. Hoe je sleutelpersonen inzet, lees je hier. Op de interactieve kaart zie je wie de sleutelpersonen zijn bij jou in de buurt.
Persoonsgerichte zorg
We ondersteunen zorgverleners bij het geven van persoonsgerichte, cultuursensitieve zorg voor mensen met een migratieachtergrond.
- Dat doen we bijvoorbeeld door ze te trainen op het gebied van cultuursensitief werken;
- Door hen informatie te verstrekken via onze kennisbank en de website huisarts-migrant. Dat is dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid van vluchtelingen, migranten en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden.
Relevante publicaties
Preventie
We helpen bij het voorkomen van gezondheidsproblemen bij mensen met een migratieachtergrond. Dat doen we door toegankelijke gezondheidsinformatie te maken in verschillende talen, en sleutelpersonen te trainen.
Gezond Inburgeren
Als jij werkt met nieuwkomers, kun je deze module gebruiken om nieuwkomers meer te vertellen over;
- De Nederlandse zorg;
- Hoe je gezond(er) kunt leven;
- Verschillende onderwerpen zoals gezondheidszorg, zelfzorg, ziekte, opvoeding en integratie.
Daarnaast helpt de module bij het laagdrempelig leren van de Nederlandse taal.
Bekijk alle publicaties van de module Gezond Inburgeren
Bekijk de video’s met eenvoudige voorlichting – Module Gezond Inburgeren
Participatie
Participeren is goed voor je gezondheid. Daarom helpt Pharos migranten om mee te doen in de Nederlandse samenleving. Dat doen we door middel van verschillende projecten;
- Met de ‘Aan de Slag’-methodiek zorgen we via het project Participatie & Taal dat azc-bewoners mee kunnen doen aan vrijwilligerswerk, hobby’s, informele taallessen en andere activiteiten.
- In de publicatie “Statushouders gezond aan het werk” en bijbehorende training geven we werkgevers tips over het begeleiden van statushouders die voor hun bedrijven werken.
Beleid
We ondersteunen overheden en andere organisaties om in hun beleid en werkwijze aandacht te besteden aan de gezondheid van migranten.
Wet inburgering
Veel gemeenten zijn bezig met het voorbereiden op de nieuwe wet Inburgering. Om inburgering te laten slagen kun je niet om gezondheid en welzijn heen. Pharos adviseert over hoe je gezondheid kunt meenemen in je aanpak, en hoe investeren in inburgering én gezondheid elkaar kan versterken. Lees meer over ons ondersteuningsaanbod in de folder: Succesvol inburgeren door aandacht voor gezondheid en welzijn.
Ondersteuning voor nieuwkomers die al langer in je gemeente wonen
Ook voor nieuwkomers die al langer in de gemeente wonen, is het belangrijk om een passend ondersteuningsaanbod te hebben op het gebied van laagdrempelige ondersteuning, preventie en zorg. Lees daarvoor de brochure Hoe kan Pharos in de gemeente ondersteunen?
Module Gezond Inburgeren
Werk jij beroepsmatig of als vrijwilliger met nieuwkomers? De module Gezond Inburgeren informeert op eenvoudige wijze hoe de zorg in Nederland in elkaar zit, geeft handvatten over een gezond(ere) leefstijl en biedt de mogelijkheid op laagdrempelige wijze de Nederlandse taal eigen te maken. Je vindt informatie over onderwerpen die te maken hebben met gezondheidszorg, (zelf)zorg, ziekte, opvoeding en integratie.
Bekijk alle publicaties van de module Gezond Inburgeren
Bekijk de video’s met eenvoudige voorlichting – Module Gezond Inburgeren
Voorbeeldvideo uit Module Gezond Inburgeren
Meer informatie
Infosheet Gezondheidszorg statushouders in de gemeente
Gemeenten hebben een taak in de integrale aanpak van de zorg voor (kwetsbare) vluchtelingen. Dit vraagt om kennis hierover bij huisartsen, sociale wijkteams, Centra voor Jeugd en Gezin, GGD’en en bij ggz-instellingen, gemeentelijke instellingen en scholen. Pharos biedt gemeenten en wijkteams handvatten voor een integrale aanpak van de zorg voor vluchtelingen. Bekijk ons infosheet Gezondheidszorg statushouders in de gemeente.
Inzet sleutelpersonen
Sleutelpersonen zijn mensen met een vluchtelingenachtergrond. Zij fungeren als voorlichter in de eigen gemeenschap en als adviseur voor gemeenten en professionals in zorg en welzijn. Hoe zet je een sleutelpersoon in?
Op de interactieve kaart zie je wie de sleutelpersonen zijn bij jou in de buurt.
Website huisarts-migrant
Dé website voor huisartsen en andere zorgverleners met vragen over zorg en gezondheid van vluchtelingen, migranten en patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden: huisarts-migrant.nl.
Kinderen uit Midden- en Oost-Europese landen
De uitbreiding van de Europese Unie leidt tot een toename van arbeidsmigranten. Zij komen vooral uit Midden- en Oost-Europese landen (MOE-landen). Sommige migranten komen alleen, anderen brengen hun partner of kinderen mee. Maar hoe gaat het met de kinderen uit deze MOE-landen? En wat kun je doen om ze zo goed mogelijk te ondersteunen? Je leest het in deze infosheet.
Programma Gezondheid asielzoekers en vluchtelingen
Pharos zet zich in voor kwaliteit en toegankelijkheid van preventie en zorg voor asielzoekers, vluchtelingen, statushouders en ongedocumenteerden. Lees meer over programma Gezondheid asielzoekers en vluchtelingen.
Meer thema's van Pharos
Over Pharos
Benieuwd naar meer informatie over Pharos?
Missie en visie Wij zetten ons in voor het terugdringen van grote gezondheidsverschillen in Nederland.
Programma’s De kennisprogramma’s van Pharos vertalen strategie en prioriteiten naar aanpak en werkwijze.
Medewerkers Maak kennis met onze experts. Ze geven je graag advies.
Werken bij Pharos Bekijk vacatures, stages en werkervaringsplekken.